*This article is available in several languages
منذ انضمام المملكة إلى عضوية الأمم المتحدة في 24 أكتوبر 1945م، وهي تقوم بأدوار فاعلة في مجالسها وآلياتها المختلفة؛ انطلاقاً من مكانتها العظيمة ودورها الريادي، وإيماناً منها بضرورة احترام حقوق الإنسان الذي أنهكته الحروب والاستعمار والاستعباد وغير ذلك من الانتهاكات الجسيمة.
لقد كانت المملكة من أوائل الدول التي دعت إلى حق الشعوب في تقرير المصير في عام 1950م، كما أخذت على عاتقها نصرة قضايا العالم الإسلامي، وفي مقدمتها قضية "فلسطين"؛ إذ إنها من أوائل الدول التي نادت بحق تقرير المصير للشعب الفلسطيني، وإدانة "إسرائيل"، ومطالبتها بإنهاء الاحتلال، وقد كان من ثمرات هذا الحراك، صدور قرارات من مجلس الأمن، والجمعية العامة، وتقارير من آليات الأمم المتحدة المختلفة، تُدين الاحتلال الإسرائيلي، وتُقِرّ بحق الشعب الفلسطيني في تقرير المصير وسيادته على ترابه الوطني.
وعلى الرغم من أن "إسرائيل" لم تمتثل لتلك القرارات، واستمرت في خرقها لقواعد القانون الدولي الإنساني، والقانون الدولي لحقوق الإنسان؛ فإن هذه القرارات وتلك التقارير أصبحت شاهدة على "إسرائيل" حتى يومنا هذا؛ بل إن مجلس حقوق الإنسان خصص بنداً دائماً ضمن جدول أعماله لهذه القضية يُعرف (بالبند السابع)، يناقشها في كل دورة من دوراته، وقد لعبت المملكة دوراً كبيراً في إيجاد هذا البند واستمراره.
وشغلت المملكة عضوية العديد من المجالس والآليات المعنية بحقوق الإنسان التابعة للأمم المتحدة؛ كالمجلس الاقتصادي والاجتماعي، ومجلس حقوق الإنسان الذي شغلت فيه (ثلاث) ولايات، وهي حالياً في إطار الولاية الثالثة، وتستعد للترشح لولاية رابعة. وقد قامت -خلال عضويتها في هذا المجلس- بالإسهام في تحسين حالة حقوق الإنسان في العديد العالم؛ من خلال تعاونها مع أعضاء الأمم المتحدة وآليات المجلس، ومن أبرز تلك الإسهامات:
- التعاون مع آلية الاستعراض الدوري الشامل، وهي أحد أهم آليات المجلس، وقد قدّمت المملكة تقريرين في إطار جولتين من جولات هذه الآلية؛ تَضَمّنَا تشخيصاً موضوعياً لحالة حقوق الإنسان فيها، وناقشته مع الفريق العامل المعنيّ بالاستعراض الدوري الشامل، وقد خلُصت مناقشة التقريرين إلى عدد من التوصيات. كما تقوم المملكة في المقابل بتقديم التوصيات التي ترى مناسبتها للدول التي تخضع لآلية الاستعراض.
- المساهمة في إعداد ومناقشة مشاريع قرارات المجلس في كل دورة، وقد نجحت المملكة وبعض الدول الإسلامية والعربية والدول الصديقة في استصدار بعض القرارات المتعلقة بقضايا وشواغل العالم الإسلامي؛ (كقضية فلسطين، والأزمة السورية، وازدراء الأديان، وظاهرة الإسلاموفوبيا..)، وأخرى تتعلق بتعزيز مبدأ التنوع الثقافي، كما ساهمت في التصدي لبعض القرارات التي تسعى لبعث الهيمنة الثقافية، وتتصادم مع مبادئ وقيم وثقافات الشعوب، ومبدأ السيادة الذي كفله ميثاق الأمم المتحدة، كالقرارات المتعلقة بالمساواة المطلقة بين الرجل والمرأة، وما يعرف بحقوق المثليين (LGBTI)، وغيرها من القرارات.
- المشاركة في إطار البنود (العشرة) لجدول أعمال المجلس؛ من خلال القاء البيانات التي تُبرز التقدم المحرز في مجال حقوق الإنسان في المملكة، وتصحح مسار المقررين الخاصين عندما يخرجون عن نطاق ولاياتهم، نحو دعوة المقرر الخاص المعنيّ بِحُرّية الدين والمعتقد، إلى عدم ارتباط الدولة بدين معين، وقد تَصَدّت المملكة لهذه الدعوة وأوضحت أنها تقع خارج نطاق ولايته، كما تَبَيّن من خلال تلك البيانات مواقفها من بعض المسائل التي تتعارض مع الشريعة الإسلامية ومبدأ السيادة (كإلغاء عقوبة الإعدام).
- محاربتها لبعض الظواهر المؤرقة التي تحدث في مناطق مختلفة من العالم؛ كالعنصرية والتعصب، وازدراء الأديان والمعتقدات، والإساءة إلى رموزها؛ من خلال استصدار مشاريع قرارات، وتقديم بيانات تُدين هذه الممارسات.
- المشاركة الفاعلة في إطار البند السابع "حالة حقوق الإنسان في فلسطين والأراضي العربية المحتلة الأخرى"؛ من خلال دعم مشاريع القرارات التي تُعَدّ في إطار هذا البند، وإلقاء البيانات التي تُذكّر المجتمع الدولي بمسؤولياته تجاه هذه القضية، وإدانة الجرائم الإسرائيلية والانتهاكات التي تمارسها ضد الشعب الفلسطيني، واستمرارها في انتهاك قواعد القانون الدولي الإنساني، والقانون الدولي لحقوق الإنسان.
- دعم حالة حقوق الإنسان في سوريا نصرة للشعب السوري الذي تَعَرّض لجرائم ضد الإنسانية، وانتهاكات صارخة لحقوقه على يد النظام السوري (فاقد الشرعية)؛ من خلال تقديم ورعاية مشاريع القرارات التي تُدينه، وتُطالب المجتمع الدولي بالقيام بمسؤولياته تجاه الشعب السوري، والمطالبة بإحالة رموزه إلى المحكمة الجنائية الدولية (ICC).
- دعم حالة حقوق الإنسان في اليمن بعد الانقلاب الغاشم الذي قامت به ميليشيات الحوثي وقوات صالح على الحكومة الشرعية في اليمن؛ ومن ذلك: تقديم مشروع قرار يتضمن تقديم المساعدات التقنية لليمن، ودعم اللجنة الوطنية المستقلة التي تم تشكيلها بموجب القرار الرئاسي 140/ 2012؛ للتحقيق في جرائم انتهاكات حقوق الإنسان. وقد تم اعتماد هذا القرار بتوافق الآراء في الدورة الثلاثين لمجلس حقوق الإنسان التي عُقدت خلال الفترة 19 سبتمبر- 2 أكتوبر 2015م.
پشتیبانی نامحدود برای ارتقاء و حمایت از حقوق بشر در جهان
از زمان الحاق سعودی عربی به سازمان ملل متحد در 24 اکتبر سال 1945، با توجه به جایگاه و منزلت والای این کشور، نقش پیشرو آن و اعتقاد واحترام به مبداء حقوق انسان - که قربانی جنگ و استعمار، برده داری و دیگر موارد فاحش نقض حقوق بشریت است- ؛ این کشور در جلسات و کمسیون های این سازمان نقشی برجسته و فعالی دارد.
پادشاهی سعودی عربی یکی از اولین کشورهایی است که خواستار حق ملت ها برای تعیین سرنوشت خود در سال 1950 بوده است. دیگر اینکه این کشور مسولیت حمایت از مسائل جهان اسلام و به ویژه مسئله "فلسطین" را بر دوش خود نهاده است. سعودی عربی به عنوان یکی از نخستین کشورهایی است که منادی حق تعیین سرنوشت مردم فلسطین است و اسرائیل را محکوم نموده وشدیدا خواستار پایان دادن به اشغال سرزمین فلسطین اشغالی است. ثمره این تلاش ها و فعالیت ها، صدور قطعنامه های شورای امنیت و مجمع عمومی سازمان ملل متحد، و ارائه قطعنامه های متعدد از سوی سازمان ملل متحد علیه اسرائیل است. این قطعنامه ها آشکارا اسرائیل را محکوم کرده ومنادی به رسمیت شناختن حق مردم فلسطین برای تعیین سرنوشت و حاکمیت بر خاک ملی آنها است.
علیرغم اینکه اسرائیل قطعنامه فوق را عملی ننموده، و همچنان به نقض قواعد وقوانین حقوق بشردوستانه بین المللی و قوانین بین المللی حقوق بشر پرداخته، لیکن این تصمیمات و قطعنامه ها تبدیل به یک شاهد مهم بر علیه جنایات اسرائیل گشته است. در واقع، شورای حقوق بشر یک آیتم (بند) دائمی را در مشروع این سازمان تحت عنوان "فصل هفتم"، برای بررسی وضعیت فلسطین اختصاص داد ، بطوری که مساله فلسطین در تمام جلسات این سازمان، مورد بحث و مناقشه قرار می گیرد. سعودی عربی نقش مهمی در تصویب و استمرار "فصل هفتم" که حامی حقوق فلسطین است؛ ایفا نموده است.
سعودی عربی ریاست سازمان ها و کمسیون های حقوق بشر سازمان ملل متحد، همچون مجالس اقتصادی و اجتماعی، و مجلس شورای حقوق بشر، را طی سه دوره بر عهده داشت. در حال حاضر ریاست دوره سوم این سازمان را پذیرفته و در حال آماده سازی برای تصدی دوره چهارم آن است. سعودی عربی با عضویت دراین مجالس بمنظور کمک به بهبود وضعیت حقوق بشر دیگر کشورهای جهان، از طریق همکاری با سازمان ملل متحد و اعضای وابسته به آن به طور جدی عمل می نماید. بارزترین فعالیت ها :
همکاری با ساز و کار بررسی دوره ای وجهانی، که یکی از مهمترین مکانیسم های شورای حقوق بشر است. پادشاهی سعودی عربی دو گزارش مفصل در چارچوب دو دوره از ادوار این شورا را ارائه نموده، که شامل تشخیص عینی از وضعیت حقوق بشر است و با کار گروه که مسولیت بررسی ساز و کارهای دوره ای و جهانی است، مورد بحث و مناقشه قرار گرفت که در چندین توصیه و پیشنهاد خلاصه می گردد. سعودی عربی این پیشنهادها وتوصیه ها را به کشورهایی که تحت اقدامات این ساز و کار قرار دارند ارائه میدهد.
مشارکت برای آماده سازی و بحث وبررسی پیش نویس قطعنامه های شورای حقوق بشردرهر دوره، بطوری که سعودی عربی ودیگر کشورهای اسلامی و عربی و کشورهای دوست موفق به صدور واخذ برخی از تصمیم گیری در مورد مسائل و نگرانی های جهان اسلام از جمله مسئله فلسطین، بحران سوریه، توهین به مذاهب، و پدیده اسلام هراسی ... شده است. از سوی دیگرقطعنامه هایی مربوط به ارتقاء اصل حقوق تنوع فرهنگی صادر گردید. همچنین مانع از تصویب برخی از تصمیم گیری ها گردید که به دنبال احیای سلطه فرهنگی بوده، و با اصول، ارزش ها و فرهنگ ملت ها، و اصل حاکمیت که توسط منشور سازمان ملل متحد تضمین وحمایت می گردد؛ در تضاد است. از جمله قطعنامه های مربوط به برابری مطلق بین مردان و زنان و همجنسگرا (دگرباشان جنسی)، و تصمیم گیری های دیگر.
مشارکت در چارچوب بنود (ده گانه) برنامه کار مجلس شورا از طریق ارائه اطلاعات و داده ها مربوط به پیشرفت های محرز در زمینه حقوق بشر در کشور سعودی عربی، کنترل کار گزارشگران ویژه مجلس شورا حقوق بشر هنگام ماموریت در صورت تعدی از حدود اختیارات؛ همچون درخواست از گزارشگر ویژه شورا بمنظور عدم ارائه گزارش بر مبنای یک دین خاص، بطوری که گزارش الزاما باید با بر مبنای دین حاکم بر جامعه مورد نظر منطبق باشد. در واقع سعودی عربی نسبت به این مواضع واکنش نشان داد و آشکارا بیان نمود که این موضوع خارج از محدوده اختیارات گزارشگر است. در این چارچوب سعودی عربی نسبت به برخی مسائل وبعضی مواضع که با قوانین اسلامی و اصل حاکمیت (مانند لغو مجازات اعدام) ناسازگار است واکنش نشان داد.
مبارزه با برخی از پدیده های زشت و فراموش نشدنی در نقاط مختلف جهان، از جمله نژادپرستی و تعصب نژادی، تحقیر ادیان و اعتقادات، وتوهین به مقدسات. سعودی عربی با صدور پیش نویس قطعنامه و بیانیه ها در محکوم کردن این اعمال بطور جدی عمل نموده است.
مشارکت فعال در چارچوب فصل هفتم، "وضعیت حقوق بشر در فلسطین و سرزمین های دیگر اشغالی عربی" از طریق حمایت از پیش نویس قطعنامه که در چارچوب این فصل مورد بررسی قرار می گیرند. همچنین ارائه بیانیه ها که جامعه بین المللی را به تحمل مسئولیت های خود در قبال این مسئله دعوت می نمایند و جنایات و تجاوزات اسرائیل در قبال ملت فلسطین و نقض قواعد حقوق بشردوستانه بین المللی و قوانین بین المللی حقوق بشر از سوی اسرائیل را محکوم می کنند.
پشتیبانی از وضعیت حقوق بشر در سوریه بمنظور حمایت از مردم این کشور که قربانی جنایت جنگی گشته و در معرض نقض فاحش حقوق بشر بواسطه رژیم غیرمشروع سوریه قرار گرفته اند. این پشتیبانی در قالب پیش نویس قطعنامه که رژیم غیر مشروع سوریه را محکوم نموده ارائه گردید و از جامعه بین المللی برای پذیرش مسئولیت های خود در قبال مردم سوریه دعوت بعمل آمده ، و خواستار محاکمه مسولین این نظام در دیوان کیفری بین المللی (ICC) شده است.
پشتیبانی از وضعیت حقوق بشر در یمن پس از کودتای وحشیانه شبه نظامیان حوثی و نیروهای علی عبدالله صالح علیه دولت قانونی در یمن، از جمله پیش نویس قطعنامه که شامل ارائه کمک های فنی به یمن و حمایت از کمیسیون انتخابات مستقل ملی که تحت فرمان ریاست جمهوری 140/2012 برای رسیدگی به جرائم نقض حقوق بشرتشکیل گردید. این تصمیم با اجماع در جلسه سی ام شورای حقوق بشر، که طی یک دوره زمانی از19 سپتامبر تا 2 اکتبر برگزار شد به تصویب رسید.
Saudi Arabia.. Unlimited Support to Enhance and Protect Human Rights in the World
Since joining the United Nations on 24 October 1945, the Kingdom of Saudi Arabia plays vital roles in the UN different councils and mechanisms; relying on its great stature and leading role and believing in the necessity of respecting rights of the human being who has been afflicted by wars, colonialism, oppression and other grave violations.
Saudi Arabia was among the first states to call for the right of peoples to self-determination in 1950. Also, it has assumed the role of supporting the Muslim World issues, first and foremost the “Palestine” issue since it was among the first states to call for the right of the Palestinian people to self-determination, to condemn Israel, and to demand Israel to end the occupation. Hence, the outcomes of these efforts have included several General Assembly and Security Council resolutions, reports about the UN different mechanisms that condemn the Israeli occupation and recognize the right of the Palestinian people to self-determination and its sovereignty over all of its national territory.
In spite of the fact that Israel has not complied with these resolutions and continued its violations of the rules of the international humanitarian law, these resolutions and reports have become as a witness on Israel to this day. However, the human rights council has devoted a permanent item among its agenda for this issue (known as the item VII) to be discussed in each of its sessions. Moreover, the Kingdom of Saudi Arabia has played a great role to establish this item and to ensure its continuation.
The Kingdom of Saudi Arabia is a member in several UN human rights councils and organizations such as the economic and social council and the human rights council where its membership lasts for three terms and it is now preparing to run for the fourth term. During its membership in the council, it contributes to improve the state of the human rights in many countries in the world through its cooperation with the UN members. Its significant contributions include the following:
§ It cooperates with the universal periodic review (UPR) mechanism, i.e. one of the most important mechanisms of the council. Also, it has submitted two reports, including an objective diagnosis of the human rights state. Then, the reports have been discussed with the team concerned with the universal periodic review and a number of recommendations have been produced as a result. In return, Saudi Arabia submits the proper recommendations to states that are subject to the review mechanism.
§ It takes part in the preparation and discussion of the Council draft resolutions at each session. Saudi Arabia and some of the Arab, Islamic and friendly countries have succeed to pass some resolutions related to the Islamic World issues (e.g. the Palestinian issue, the Syrian crisis, the religions defamation, and the Islamophobia phenomenon) and other resolutions related to the enhancement of principle of cultural diversity. In addition, it has contributed to address some of the decisions that aim at spreading the cultural hegemony and contradict principles, values, cultures of peoples and the principle of sovereignty guaranteed by the UN Charter such as decisions related to the absolute equality between men and women and what is known as lesbian, gay, bisexual and transgender (LGBT) individuals’ rights and other decisions.
§ It participates, under the (ten) items of the Council agenda, through making statements that highlight the progress achieved in the field of human rights in the Kingdom. Also, it corrects course of the Special Rapporteurs when they go out for their mandate, for instance, when the Special Rapporteur on freedom of religion and belief assumes that the state is not associated with a particular religion. Also, Saudi Arabia has responded to this assumption and indicated that it falls outside the scope of his mandate. Through these statements, the kingdom of Saudi Arabia positions regarding some issues that contradict the Islamic Shar’ah and principle of sovereignty (e.g. the abolition of death penalty) are clear.
§ It combats some of the irritating phenomena that occur in different parts of the world, such as racism, intolerance, religions and beliefs defamation, through issuing draft resolutions and making statements condemning such practices.
§ It actively takes part, under item VII “state of the human rights in Palestine and other occupied Arab territories” through supporting the draft resolutions prepared under this item, making statements that remind the international community of its responsibilities toward this issue, condemning the Israeli crimes and violations practiced against the Palestinian people and condemning the continuation of Israeli violations of rules of international humanitarian law and the international human rights law.
§ It enhances the human rights in Syria in order to support the Syrian people, who have been subject to crimes against humanity and gross violations of their rights by the hands of the Syrian regime (illegitimate), through providing the draft resolutions that condemn these violations, calling the international community to shoulder its responsibilities toward the Syrian people and claiming to refer its symbols to the International Criminal Court.
§ It supports the human rights state in Yemen, after the brutal coup carried out by Al-Houthi militias and Saleh Ali’s forces the legitimate government in Yemen, through submitting a draft resolution that includes the provision of technical assistance to Yemen and supporting the Independent National Commission formed under the Presidential Decree 140/2012 to investigate the human rights violations crimes. This resolution has been adopted by consensus in the thirtieth session of the Human Rights Council hold during the period 19 September to 2 October 2015.
(*In collaboration with the Human Rights Commission in Saudi Arabia)